Klaster Bioenergia dla Regionu

Agenda 2030, Zielony Ład i RePowerEU szansą dla Klastra Bioenergia dla Regionu

Skuteczne globalne działania na rzecz budowania bezpiecznego i zrównoważonego, niskoemisyjnego i przyjaznego środowisku systemu energetycznego są niezbędny do przeciwdziałania zmianom klimatu i osiągnięcia celów do Agendy 2030 (2030 Agenda), ogłoszonej przez Departament Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ (United Nations Department of Economic and Social Affairs). Kluczowe dla powyższych działań jest zapewnienie powszechnego dostępu do energii, szersze wykorzystanie energii odnawialnej, zwiększenie odporności systemów energetycznych i poprawa efektywności energetycznej. Cele zapisane w Agendzie 2030 są zgodne z tzw. Celami zrównoważonego rozwoju (Sustainable Development Goals) dla Unii Europejskiej, a zwłaszcza w odniesieniu do Celu 7 (SDG7), tj.: Zapewnienie dostępu do niedrogich, niezawodnych, zrównoważonych i nowoczesnych energia dla wszystkich. 

Aktualne zagrożenia i problemy stojące przed UE w dziedzinie energii obejmują takie kwestie, jak rosnąca zależność od importu, ograniczona dywersyfikacja, wysokie i niestabilne ceny energii, rosnący globalny popyt na energię, zagrożenia bezpieczeństwa dotykające kraje produkujące i tranzytowe, rosnące zagrożenia związane ze zmianą klimatu, dekarbonizacja, powolny postępw zakresie efektywności energetycznej, a także wyzwania związane z rosnącym udziałem odnawialnych źródeł energii oraz potrzebą większej przejrzystości, dalszej integracji i wzajemnych połączeń na rynkach energii. Zatem sednem polityki energetycznej UE do roku 2030 jest osiągnięcie zintegrowanego rynku energii, bezpieczeństwo dostaw energii i rozwój zrównoważonego sektora energetycznego. 

W dniu 14 lipca 2021 r. Komisja Europejska przyjęła pakiet wniosków zatytułowany „Realizacja Europejskiego Zielonego Ładu” (Delivering the European Green Deal) w celu zmniejszenia emisji o co najmniej 55% do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. oraz uczynienia UE neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 r. 

Korzyści, płynące z Europejskiego Zielonego Ładu

Europejski Zielony Ład skupia się na trzech głównych założeniach dotyczących przejścia na czystą energię, co pomoże ograniczyć emisje gazów cieplarnianych i poprawić jakość życia mieszkańców Unii Europejskiej: 

• zapewnienie przystępnych cenowo i bezpiecznych dostaw energii w UE; 
• stworzenie w pełni zintegrowanego, wzajemnie połączonego i cyfrowego unijnego rynku energii; 
• nadanie priorytetu efektywności energetycznej, poprawienie charakterystyki energetycznej budynków oraz rozwój sektora energetycznego opartego głównie na źródłach odnawialnych. 

W maju 2022 Komisja Europejska ogłosiła plan REPowerEU, który ma prowadzić do szybkiego ograniczenia zależności od rosyjskich paliw kopalnych oraz do szybkiej transformacji ekologicznej systemów zaopatrzenia w energię krajów członkowskich. Zakłada on m.in. szybsze wprowadzanie odnawialnych źródeł energii i dywersyfikację źródeł i kierunków dostaw energii. Plan REPowerEU jest odpowiedzią na trudności i zakłócenia na światowym rynku energii spowodowane inwazją Rosji na Ukrainę. Transformacja europejskiego systemu energetycznego jest pilna z dwóch powodów: zakończenie zależności UE od rosyjskich paliw kopalnych, które są wykorzystywane jako broń gospodarcza i polityczna i które kosztują europejskich podatników prawie 100 mld euro rocznie oraz przezwyciężenie kryzysu klimatycznego.  

• REPowerEU zakłada szybsze wprowadzanie odnawialnych źródeł energii czyli intensywne zwiększanie i przyspieszanie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii elektrycznej, przemyśle, budownictwie i transporcie, co będzie sprzyjać niezależności, pobudzi transformację ekologiczną, a z czasem wpłynie na obniżenie cen energii. Komisja proponuje, aby w ramach pakietu „Gotowi na 55” (Fit for 55) zwiększyć główny cel na 2030 r. dotyczący odnawialnych źródeł energii z 40 do 45 proc. Wyznaczenie tego ambitnego założenia stworzy ramy dla innych inicjatyw, wśród których znajdują się: 
• Specjalna unijna strategia na rzecz energetyki słonecznejukierunkowana na podwojenie potencjału fotowoltaicznego do 2025 r. i zainstalowanie 600 GW do 2030 r.; 
• Inicjatywa Solar Rooftop, która przewiduje stopniowe wprowadzanie prawnego obowiązku instalowania paneli słonecznych w nowych budynkach publicznych i handlowych oraz w nowych budynkach mieszkalnych. 
• Podwojenie tempa rozmieszczania pomp ciepła oraz środki mające na celu włączanie energii geotermalnej i energii słonecznej termicznej do zmodernizowanych lokalnych i gminnych systemów grzewczych. 
• Zalecenie Komisji mające na celu rozwiązanie problemu powolnych i skomplikowanych procedur udzielania zezwoleń na duże projekty w zakresie energii ze źródeł odnawialnych oraz ukierunkowana zmiana dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii celem uznania energii ze źródeł odnawialnych za nadrzędny interes publiczny. Państwa członkowskie, w których obowiązują skrócone i uproszczone procedury wydawania zezwoleń, powinny wprowadzać na obszarach o niższym ryzyku środowiskowym specjalne obszary wdrażania energii odnawialnej. Aby móc szybko identyfikować takie obszary, Komisja udostępni dane dotyczące obszarów wrażliwych pod względem środowiskowym w ramach narzędzia cyfrowego porządkowania danych geograficznych, dotyczących energii, przemysłu i infrastruktury. 
• Wyznaczenie celu, jakim jest 10 mln ton krajowej produkcji wodoru odnawialnego oraz 10 mln ton importu do 2030 r., co pozwoli zastąpić gaz ziemny, węgiel i ropę w sektorach, w których trudno jest obniżyć emisyjność oraz w sektorach transportu. Aby przyspieszyć rozwój rynku wodoru, współprawodawcy musieliby uzgodnić zwiększone cele cząstkowe dla konkretnych sektorów. Komisja publikuje również dwa akty delegowane w sprawie definicji i produkcji wodoru odnawialnego, aby zapewnić, że produkcja doprowadzi do obniżenia emisyjności netto. Na potrzeby przyspieszenia realizacji projektów związanych z wodorem przeznacza się dodatkowe środki na badania w wysokości 200 mln euro, zaś Komisja zobowiązuje się do zakończenia w okresie letnim oceny pierwszych ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania. 
• W planie działania dotyczącym biometanu określono narzędzia, w tym nowe partnerstwo przemysłowe na rzecz biometanu oraz zachęty finansowe, które do 2030 r. powinny zaowocować zwiększeniem produkcji do 35 mld m³, w tym w ramach wspólnej polityki rolnej.